Implementacja Decyzji z Prum. Przygotowanie do wspólnych operacji w Estonii, Łotwie, Litwie i Polsce - Wizyty/wyjazdy - Policja Podlaska

Kiedy 23 czerwca 2008 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły Decyzję 616/2008/WSiSW w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości granicznej (zwanej dalej decyzją z Prum) inkorporującą do prawa UE niemalże cały Traktat z Prum, państwa członkowskie Unii Europejskiej uzyskały nowy instrument do walki z przestępczością.

Dzięki decyzji z Prum, państwa członkowskie UE mają prawo dostępu do baz danych DNA, danych daktyloskopijnych oraz danych rejestracyjnych pojazdów.

Dodatkowym instrumentem jest możliwość przeprowadzania wspólnych operacji transgranicznych, który pozwala innym państwom członkowskim zwrócić się do właściwych organów z inicjatywą przeprowadzenia wspólnych działań zakresie utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego,
a także w zakresie zapobiegania przestępczości w czasie imprez masowych. Wspólna operacja jest jednym z najważniejszych narzędzi decyzji z Prum.

Szukając metod do właściwego wdrażania postanowień decyzji z Prum, Policja Litewska wspólnie
z Policją estońską, fińską, łotewską i polską realizują projekt „Implementacja Decyzji z Prum. Przygotowanie do wspólnych operacji w Estonii, Łotwie, Litwie i Polsce” (zwany dalej Projektem),
nr HOME/2010/ISEC/FP/C2/4000001445 w ramach Programu „Zapobieganie i walka
z przestępczością” (ISEC).

Projekt jest finansowany wspólnie przez UE, Estonię, Łotwę, Litwę i Polskę.

Głównym celem Projektu jest wkład w bezpieczeństwo Europejskiej Wspólnoty poprzez wzmocnienie współpracy Estonii, Łotwy, Litwy i Polski w zakresie wykonywania wspólnych operacji w ramach Decyzji Rady 2008/616/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości granicznej.

Projekt rozpoczął się 1 czerwca 2011 r. Zaplanowano w nim udział  467 uczestników (60 –
w konferencjach, 12 w wizytach studyjnych i 395 w szkoleniach). Łącznie 110 litewskich, 111 łotewskich, 111 estońskich, 111 polskich, 11 fińskich, 2 niemieckich i 2 szwedzkich funkcjonariuszy Policji będzie uczestniczyło w Projekcie. Łączny czas trwania Projektu wynosi 26 miesięcy.

W ramach Projektu przewidzianych jest 5 typów różnych działań: konferencje, wizyty studyjne, szkolenia, stworzenie wspólnego materiału szkoleniowego, przygotowania podręcznika z zakresu procedur organizacji wspólnych operacji.

Realizacją Projektu zajmuje się Grupa Zarządzająca w skład której wchodzi Kierownik Projektu, Asystent Kierownika Projektu, Koordynator Finansowy, Koordynator Programowy, Asystent Koordynatora Programowego i Koordynatorzy Krajowi (po jednym z każdego państwa – partnera projektu z wyjątkiem Finlandii).

Projekt rozpoczął się konferencją otwierającą w Trokach (Litwa) w czerwcu 2011 r. 30 uczestników
z krajów partnerskich, a także przedstawiciele policji niemieckiej i szwedzkiej wzięli udział
w przedsięwzięciu. Po konferencji odbyło się pierwsze spotkanie Grupy Zarządzającej poświęcone organizacji poszczególnych przedsięwzięć projektowych.

Następnie rozpoczęła się realizacja kolejnych działań zaplanowanych w Projekcie. W 2011 r. odbyło się szkolenie z języka angielskiego i warsztaty dot. przygotowania programów na krajowe szkolenia instruktorów.

Szkolenia dla instruktorów odbyły się w okresie luty-maj 2012 r. Głównym celem było przeszkolenie 16 instruktorów (po 4 z każdego kraju), którzy nabyli wiedzę m.in. na temat różnic w prawodawstwie i organizacji wspólnych operacji w poszczególnych państwach, a następnie przekazali ją policjantom w swoich krajach. Podczas tych szkoleń instruktorzy nie tylko pozyskali teoretyczną i praktyczną wiedzę na temat wspólnych operacji w krajach sąsiadujących, ale też zapoznali się taktyką i wyposażeniem stosowanym przez policję państw sąsiedzkich w zakresie utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

W celu poznania organizacji wspólnych operacji w krajach nordyckich w kwietniu 2012 r. odbyła się wizyta studyjna w Helsinkach (Finlandia) – wzięli w niej udział przedstawiciele kierownictwa policji estońskiej, łotewskiej, litewskiej i polskiej ( po 3osoby z każdego kraju) wspólnie z przedstawicielami policji fińskiej. Delegacje miały możliwość zapoznania się z fińskimi doświadczeniami w zakresie utrzymania porządku publicznego i bezpieczeństwa podczas masowych imprez sportowych, a także w zakresie współpracy z policjami innych państw.

W maju 2012 r. w Parnu (Estonia) odbyło się kolejne spotkanie Grupy Zarządzającej. Podczas spotkania podsumowano pierwszych 12 miesięcy trwania Projektu, a także dyskutowano nad przyszłymi działaniami na okres 2012-2013. Podkreślono konieczność przygotowania wysokiej jakości i strukturalnie integralnego materiału szkoleniowego. Uzgodniono, że program szkoleniowy powinien zawierać informacje o wspólnych operacjach transgranicznych, regulacje i praktyczne aspekty dot. wspólnych operacji.

Program szkoleniowy i cały materiał ukończono we wrześniu 2012 r. Wkrótce po tym rozpoczęły się szkolenia dla estońskich, łotewskich, litewskich i polskich funkcjonariuszy Policji i trwały w okresie październik 2012 r. -  luty 2013 r. Podczas 8 szkoleń (po 2 w każdym kraju) przeszkolono łącznie 160 policjantów (po 40 z każdego kraju) w zakresie wykonywania wspólnych operacji. Szkolenia prowadzone były przez instruktorów przygotowanych do prowadzenia zajęć podczas wcześniejszych przedsięwzięć projektowych.

W czerwcu 2013 r. planowane jest duże ćwiczenie praktyczne w zakresie organizacji wspólnej operacji. Będzie to okazja to sprawdzenia uzyskanej dotychczas wiedzy teoretycznej. Czas trwania ćwiczenia to 2 dni a zaplanowano w nim udział 140 policjantów (35 z Estonii, Łotwy, Litwy i Polski),
16 instruktorów i 15 obserwatorów z wszystkich państw uczestniczących w projekcie.

W maju 2013 r. planowane jest przygotowanie Podręcznika, który będzie zawierał usystematyzowane
i zwięzłe informacje temat prawodawstwa i praktycznych aspektów organizowania wspólnych operacji we wszystkich państwach – partnerach projektu. Podręcznik będzie rozdystrybuowany w 400 egzemplarzach w państwach biorących udział w projekcie. Materiał ten będzie stanowił kontynuację realizacji przedsięwzięć projektowych i niewątpliwie przyczyni się do zintensyfikowania współpracy międzynarodowej.

Powyższy projekt umożliwia stworzenie międzynarodowej sieci policyjnych instruktorów, którzy mogą dzielić się ze sobą swoją wiedzą i doświadczeniem, i udoskonalać praktykę w zakresie organizacji wspólnych operacji.

Zakończenie projektu przewidziano na lipiec 2013 r. Odbędzie się wówczas konferencja zamykająca, na którą zaproszeni zostaną wszyscy partnerzy w projekcie, a także przedstawiciele policji niemieckiej i szwedzkiej.

Projekt ten jest istotny nie tylko ze względu na usprawnienie instrumentu międzynarodowej współpracy, ale także na tworzenie praktyki w planowaniu i wykonywaniu wspólnych operacji, inkorporacji do prawodawstwa UE istotnych innowacji w zakresie międzynarodowej współpracy policji i zapewnienie implementacji decyzji z Prum we wszystkich krajach UE.